Go Oyunu Rehberi (Nedir, Kuralları, Nasıl Oynanır?)

Go Oyunu Nedir?

Go oyunu 19×19 oyun tahtası üzerinde taşlarla oynanan yaklaşık 4 bin yıllık geçmişi olan bir Çin strateji oyunudur. Go oyununda 181 adet siyah taş ve 180 adet beyaz taş vardır. Go oyununun kuralları çok basit olup herkes tarafından oynanabilir. Oyunun kuralları kısa bir sürede öğrenilebilir ama oyunu oynamak için sadece kuralları bilmek yeterli değildir. Çünkü oyunu kazanmak için güçlü strateji ve taktikler geliştirmeniz gerekir.

Japonya’da bu oyun “İgo”; Kore’de “Baduk”; Çin’de “WeiQi”; diğer ülkelerde “Go” ismiyle bilinir.

Amaç

Go oyununda amaç en fazla puanı toplayarak oyunu kazanmaktır.

Oyunda puan toplamanın 2 yolu vardır. Bunlar:

• Oyunda sıkıştırdığınız her rakip taşı için 1 puan alırsınız.
• Oyunda oluşturduğunuz kapalı alanların her karesi 1 puandır.

Oyun sonunda en çok puanı toplayan oyuncu oyunu kazanır.

Kişi Sayısı

Go oyunu 2 kişi ile oynanır.

Go Oyun Tahtası

Go oyun tahtası 19 yatay, 19 dikey çizgiden oluşur. (19×19) Oyun tahtası plastik ya da ahşap olabilir.

Go oyununda standart olarak kullanılan 19×19 çizgili tahtadır. Bu standart oyun tahtasının dışında 9×9 ve 13×13 Go tahtası kullanılmaktadır.

Oyuna yeni başlayan oyuncular 9×9 tahta kullanmayı tercih edebilir.

Süre

Go oyununda herhangi bir süre bulunmaz. Oyuncular hamlelerini istedikleri kadar düşünebilir.

Malzemeler

Go oyununda kullanılan malzemeler:

• Oyun tahtası: 9×9, 13×13, 19×19 çizgi boyutunda olabilir.
• Taşlar: Oyunda kullanılan tahtaya göre taş sayısı belirlenir. Taş sayısı tahtadaki çizgilerin kesişim sayısı kadardır. 19×19’luk bir Go oyun tahtasında 361 adet taş bulunur. (180 adet beyaz, 181 adet siyah taş)

Go Oyunu Kuralları

Oyunda 3 ana kural vardır. Bu kurallar:

• Her oyuncu oynama sırası gelince bir taş yerleştirebilir.
• Taşlar çizgilerin kesişim noktasına yerleştirilir.
• Tahtaya yerleştirdiğiniz taş oradan kıpırdamaz.

Diğer detaylı kurallar:

• Go oyunu 2 kişi arasında oynanır.
• Oyuna başlamadan önce tahta boştur. (Satranç gibi taşlar önceden dizilmez.)
• Her taşın değeri aynıdır. Yani taşların birbirine üstün bir yanı yoktur.
• Bir oyuncu siyah taşlar bir oyuncu beyaz taşları alır.
• Siyah taşları genellikle zayıf olan oyuncu alır.
• Oyuna her zaman siyah taşlara sahip olan oyuncu başlar.
• Taşlar çizgilerin kesişim noktasına yerleştirilir.
• Go oyun tahtası standart olarak 19×19 alandan oluşur. Bu alandan başka 9×9 ve 13×13 oyun tahtası da mevcuttur.
• Taşların her biri 1 puan değerindedir.
• Oyunda hamleler sırası ile yapılır. Sırası gelen oyuncu bir taş yerleştirir.
• Yerleştirilen taşlar hareket edemez.
• Tahtaya yerleştirilen taşlar rakip tarafından esir alınmazsa oyun sonuna kadar o pozisyonda kalırlar.
• Oyuncular genel olarak az taş esir vererek en büyük alanları çevrelemeye çalışırlar.
• İki oyuncunun da hamlesi kalmadığı zaman oyun biter. Yani iki oyuncuda bir turda pas çekerse oyun bitmiş demektir.
• Oyunculardan bir tanesi oyun alanını terk ederse oyun biter.

GO Oyunu Nasıl Oynanır?

Oyunu oynamak için 2 oyuncu gerekir.

Oyunculardan biri siyah taşları diğeri beyaz taşları alır ve oyun tahtasını aralarına yerleştirirler. Taşları yerleştirdikten sonra kaymaması için masa gibi düz bir zeminde oynamanız tavsiye edilir.

19×19 çizgiye sahip oyun tahtası turnuvalarda kullanılan standart oyun tahtasıdır.

Oyunda 180 adet beyaz ve 181 adet siyah taş olmak üzere toplamda 361 adet taş vardır. Taş sayısı oyun tahtasındaki çizgilerin kesişim noktalarının sayısı kadardır.

Oyunda amaç kapalı alanlar oluşturmak ve rakip oyuncunun taşını sıkıştırıp oyun dışı bırakmaktır.

Oyun sonunda sahip olunan alanların karesi 1’er puan rakibin oyun dışı bırakılan taşları 1’er puan olarak hesaplanır.

Go oyununu oynayabilmek için bilmeniz gerekenler:

Kim Siyah Olacak?

Go oyununda siyah taş olmanın avantajı vardır. Çünkü siyah taşları alan oyuncu ilk hamleyi yapar. Genellikle zayıf olan rakibe siyah taşlar verilir. Bunun yanında iki oyuncu arasında belirgin bir fark yoksa taş ile kura çekilir.

Oyunculardan bir tanesi eline bir miktar taş alır ve elini kapatır. Diğer oyuncu bu taşların çift mi tek mi olduğunu bilmeye çalışır. Eğer bilirse siyah taşları alır; bilemezse beyaz taşları alır.

Oyunda Komi Nedir?

Go oyununda komi siyah oyuncunun ilk başlamasının avantajını telafi edecek bir kuraldır. Komi kuralına göre beyaz taşlarla oynayan oyuncuya oyun sonunda 5,5 puan verilir. Bunun sebebi oyuna ilk başlayan siyah taşların çok avantajlı olmasıdır. Bu puan avantajına komi denir. Komi puanı küçük tahtalarda değişebilmektedir.

Kesişim Noktası

Oyunda çizgilerin kesiştiği noktalardır. Taşlar bu noktalara yerleştirilir. Taşları çizgilerin üzerine yerleştirmek bir kural hatasıdır.

Nefes Noktaları

Taşların etrafında sizin tarafınızdan yerleştirilebilecek taş alanlarıdır. Eğer taşlarınızın nefes noktası kalmazsa yani rakip tarafından sıkıştırılırsa rakip tarafından esir olur.

Taş Alma

Rakibin taşının ya da taşlarının etrafındaki tüm nefes noktaları kapatılırsa yani rakibin taşı sıkıştırılırsa taşlar esir alınır. Diğer bir deyişle rakip taşın kuzey, güney, doğu ve batı taraflarını kapatılarak esir alınır. Bu esirlerin tanesi rakibe 1 puan olarak oyun sonunda hesaplanacaktır.

Yasak Hamle

Yasak hamle nefes alacak noktası olmayan alana taş yerleştirilemeyeceği anlamına gelir.

Yasak hamlenin tek bir istisna durumu vardır. Nefes alacak noktası olmayan bir oyuncu o taşını yerleştirdikten sonra nefes alacak alanı ortaya çıkıyorsa o taşı yerleştirebilir.

Avans Noktaları

Avans noktaları zayıf olan rakibe bir handikap verme anlamına gelen noktalardır. Bu noktalara zayıf olan oyuncunun belirlenen miktarda taşı yerleştirilir. Zayıf olan oyuncu siyah taşları aldığı için taş yerleştirme bir hamle sayılır. Bu yüzden beyaz oyuncu hamlesiyle oyun başlar.

Go Oyunu Nasıl Biter?

Go oyununun bitmesi için ihtimaller:

• Oyunda oyunculardan biri isteği ile oyundan çekilebilir. Oyundan çekilmek için oyuncunun farklı sebepleri olabilir. Eğer rakibi üstünlük kurmuş ve kaybedeceğine inanıyorsa oyundan çekilebilir. Oyundan çekilmenin evrensel bir işareti vardır. Bu işaret için kendi taşlarınızdan iki tanesini alıp tahtanın bir karesine yerleştirirsiniz. Bu evrensel olarak oyundan çekilmek anlamına gelir. Yabancı bir rakip ile oynarken çekilmek isterseniz bu kuralı kullanabilirsiniz.
• Oyuncuların üst üste hamlesini kalmadığı için pas demesi de oyunu bitirir. Oyuncunun taş koyacak herhangi bir hamlesi kalmadıysa “Pas” der. Diğer oyuncuda aynı şekilde hamlesi kalmadıysa “Pas” der. İki oyuncuda arka arkaya hamle yapamazsa yani “Pas” derse oyun bitmiş sayılır. Hesaplama bölümüne geçilir. En çok puan toplayan oyuncu oyunu kazanır.

Go Oyunu Puanlama

Go oyunu bitince kazananı belirlemek için puanlama bölümüne geçilir. Puanlama aşamalar:

• Oyuncunun her esir aldığı bir taş 1 puan olarak hesaplanır.
• Oyuncunun kapattığı alanlarda bulunan kareler 1 puan olarak hesaplanır.

Puanlar hesaplandıktan sonra en çok puanı olan oyuncu oyunu kazanır.

Go Oyunu Faydaları

Go oyununun kazanımları:

• Analitik düşünmeyi öğretir.
• Öngörü yeteneğini geliştirir.
• Problem çözme becerisini geliştirir.
• Zekayı geliştirir.
• Zihinsel egzersiz yaptığınız için zihniniz aktif durumda olur.
• Soyut düşünme yeteneğini geliştirir.
• Sabırlı olmayı öğretir.
• Dengeli olmayı öğretir.
• Strateji, taktik ve planlamayı öğretir.
• Dikkat seviyesini artırır.
• Yaratıcılığı geliştirir.

Go Oyunu Tarihi

MÖ 2000: Go oyunu Çin‘de Wei-Qi adı ile MÖ 2000 ^[2]MÖ: Milattan önce. yıllarında ortaya çıkmıştır.

Yaklaşık 4 bin yıllık geçmişi olan Go oyunu Dünya’nın eski masa oyunu kabul ediliyor.

MS 756: Bu tarihte Çinli bir elçi tarafından Go oyunu Japonya’ya yayılmıştır.

Japonya’da çok büyük ilgi göre oyun Japonya’dan Kore ve Tibet‘e yayılmıştır.

1602 yılında Japonya’yı birleştiren Komutan Togukawa 4 tane Go oyunu okulu kurulmasına karar vermiştir. Okullar arası yarışmalar düzenlenmiştir.

Çin’de Kültürel Devrim esnasında Go oyunu yasaklanmıştır. Daha sonra bu yasak kaldırılmıştır.