Saklambaç (Sobe) Kuralları – Nasıl Oynanır? – Nedir?

Saklambaç Oyunu Nedir?

Saklambaç oyunu ebenin gözlerini kapatarak saydığı ve diğer oyuncuların saklandığı bir oyundur. Ebe diğer oyuncuları saklandığı yerden bulup sobelemeye çalışır. Oyunda kullanılan bazı terimler:

Sobelemek: Ebe oyuncunun saklanan oyuncuların yerini bulup ismini söyleyerek oyun duvarına (ebenin saydığı alan) dokunmasıdır.

Kale: Ebenin gözlerini kapatarak saydığı alandır. Kale denilen alan duvar, ağaç veya bir kapı olabilir.

Çanak Çömlek Patladı: Oyunda ebenin yanlış ismini söylemesi durumuna çanak çömlek patladı denir. Genellikle oyuncular kendisi arasında kıyafet ya da ayakkabı gibi nesneleri değiştirirler. Bu şekilde ebe oyuncunun ismini yanlış söyler. Tüm oyuncular saklandığı yerden “Çanak çömlek patladı!” diye çıkarlar. Ebe yeniden sayarak oyunu yeniden başlatır.

Elma Derse Çık, Armut Dersem Çıkma: Bu söz sobelenen ya da sobeleyip köşede bekleyen oyuncunun kullandığı bir sözdür. Bu şekilde saklanan oyuncuya yardım edebilir. Ebe kaleden uzaklaştıysa “Elma!” diye bağırır ve oyuncuda sobeler. Ebe kaleye yakınsa “Armut!” diye bağırır ve bu da gelme demektir.

Divânü Lugâti’t-Türk’te Karagunı olarak isimlendirilen oyun günümüzde oynanan Saklambaç oyununa benzerlik gösterir.

Saklambaç Oyununun Yöresel İsimleri

Türkiye’de Saklambaç oyununu için yöresel olarak farklı isimler kullanılmıştır. Bu isimlerden bazıları:

• Göz yumması (Samsun)
• Bitti bitti (Niğde)
• Dolamaç (Isparta)
• Gizlengaç (Sivas)
• Ebeli (Erzincan) ^[1]Özhan 1997: 182-183; 2005: 194

Saklambaç Oyununda Oyun Alanı

Saklambaç oyunu mekan farkının gözetilmediği oyunlardan biridir. Oyunu açık ya da kapalı alanda oynayabilirsiniz.

Saklambaç Oyunu Kaç Yaş için Uygundur?

2 yaş ve üzeri herkes için uygun bir oyundur.

Saklambaç Kaç Kişiyle Oynanır?

Saklambaç oyunu en az 2 kişi ile oynanabilir. Oyununu tam anlamıyla eğlenceli bir şekilde oynamak için en az 3 kişi gerekir.

Saklambaç Oyunu Kuralları

Oyunun kuralları:

• Oyun başında belirlenen sayıya kadar ebe saymak zorundadır. Bazı yörelerde ebenin sayacağı sayı bir oyun ile belirlenir.
• Ebe sayarken kesinlikle gözlerini açamaz ve sağa-sola bakamaz.
• Ebe saymayı bitirdiğinde saklanamayan oyuncu ebe olur.
• Ebenin önüne-arkasına-sağına ve soluna saklanan direk ebelenmiş sayılır.
• Ebe gördüğü oyuncunun ismini söylemek zorundadır. Eğer söylemezse sobeleyemez.
• Ebe yanlış isim söylerse yeniden ebe olur ve oyun tekrardan başlar.
• Oyun kapalı bir alanda oynanıyorsa (ev, okul vb.) saklanılamayacak alanlar belirlenmeli. Bu güvenlik için gerekli bir kuraldır.
• Oyun açık alanda oynanıyorsa saklanılacak alana bir sınır çizilmeli. Bu güvenlik için gerekli bir kuraldır.

Saklambaç Nasıl Oynanır?

Saklambaç oyununun aşamaları:

1-Ebe Seçilir

Oyunda ilk olarak ebe seçilir. Ebe saklambaç oyununda ilk olarak kaleye gözlerini yumarak sayacak oyuncudur. Ebeyi şu yöntemlerle seçebilirsiniz:

• Sayışmaca,
• Mum dikme,
• Zıplama-Sıçrama yarışması,
• Parmak seçme,
• Basket atma,
• Top paslaşma,
• Kibrit çekme.

Bunların dışında gönüllü olarak bir oyuncu da ebe olabilir. Daha detaylı bir ebe seçme rehberi için tıklayınız.

2-Oyun Kuralları ve Alanı Belirlenir

Oyunun oynayacağı alan için sınırlar belirlenir. Örnek: Evde oynanıyorsa tavan arası yasaklanabilir. Okulda oynanıyorsa Müdür Odası yasaklanabilir.

Aynı zamanda ebenin sayacağı alan yani “Kale” belirlenir.

Ebenin kaça kakar sayacağını belirleyin. Genellikle 50 ya da 100 olur.

Oyun Varyasyonu: Ebenin sayacağı sayıyı ve hızını bir oyunla belirleyebilirsiniz. Bir oyuncu içinden istediği bir sayıdan başlayarak 10 ile 100 arasında sayar. Ebe “Dur.” dediği yerde hangi sayı varsa ebe o sayıya kadar sayar. Aynı şekilde oyuncu elinin birini hızlı birini yavaş olarak seçer. Diğer arkadaşlarına da söyleyebilir. Ebe bir eli seçer. Hangi eli seçtiyse ona göre hızlı ya da yavaş sayarak arkadaşlarının saklanmasına izin verir.

3-Ebe Saysın Siz Saklanın

Ebe belirlenen sayıya kadar gözlerini kaleye kapatarak saymaya başlar. Ebe saymayı bitirdikten sonra “Önüm, arkam, sağım, solum sobe, saklanmayan ebe.” der. Bu sözle birlikte ebenin önüne-arkasına-sağına-soluna saklanan kişi sobelenmiş sayılır. Saklanamayan kişi ise ebe olur.

Ebe sayarken diğer tüm oyuncular istedikleri bir yere saklanır. Saklanacağınız yerin zor veya kolay olması size bağlıdır.

Ebe saymayı bitirdikten sonra saklanan oyuncuları oyunalanında aramaya başlar.

4-Ebe Sobeler

Ebe saklandığı yerde birini görüp ve tanırsa ismini söyleyerek kaleye dokunarak “Sobe” der. O kişi yakalanmış olur. Eğer o kişi ebeden önce kaleye gelip sobe yaparsa o turda o oyuncu kazanmış olur ve ebe olmaktan kurtulur.

5-Oyuncular Sobelemeye Çalışır

Ebe oyuncuları ararken oyuncular ebenin kaleden uzaklaşmasını bekler. Her oyuncu için kalenin uzaklığı farklıdır. Bu yüzden her oyuncu ebenin pozisyonuna göre yerinden çıkmalı ve sobelemeye çalışmalıdır.

6-Çanak Çömlek Patladı

Oyuncular kendi arasında kıyafetlerini veya şapkasını değişebilir. Bu şekilde ebe eğer yanlış bir isim söylerse oyuncular “Çanak, çömlek patladı!” diye bağırırlar. Ebe yeniden ebe olarak saymaya başlar.

7-Çay İçtiniz

Eğer oyun çok uzarsa ebe yenilgiyi kabullendiğini belirtmek için “Çay içtiniz!” diye bağırır. Saklanan oyuncular yerinden çıkar ve sobelemiş sayılır.

8-Yeni Ebe Seçilir

Ebenin sobelediği oyuncular kendi arasında yeni ebeyi seçerler. Birinci adımda bulunan ebe seçme yöntemleri tekrardan uygulanabilir. Genellikle sobelenen oyuncular bir oyuncunun elinden parmak seçerler. Bu parmaklar ebeye gösterilir. Hangi parmağı seçerse o parmağı temsil eden kişi yeni ebe olur. Bazı yörelerde direk olarak son sobelenen yeni ebe olur.

Saklambacın Faydaları

Saklambaç oyunun kazanımları:

• Oyuncular birbiri ile etkileşime geçtikçe sosyal becerileri gelişir.
• Oyunda koşar, zıplar hatta küçük bir yere saklanmak için küçülebilir. Bu şekilde çevikliği ve koordinasyonu gelişir.
• Saklambaç çevre farkındalığını arttırır.
• Kasları geliştirir.
• Dayanıklılığı artırır.
• Sorun çözme becerilerini geliştirir.