Oryantiring Rehberi | Kuralları | Haritası | Sembolleri | Nasıl Oynanır?

Oryantiring Nedir?

Oryantiring, her yaş ve fitness seviyesine uygun bir açık hava spordur. Temel olarak, haritada işaretli konumlara yerleştirilmiş kontrol noktalarını bulmak için pusula ve harita ile ilerlediğiniz bir doğa oyunudur. Bu oyun beyin sporu olarak da adlandırılır.

Oryantiring farklı arazi ve parkurlarda oynanabilir. Parkurlarda oyuncular kendi rotasını belirleyebilir.

Oryantiring:

• Hem bedeni hem zihni çalıştıran,
• Heyecan verici,
• Sağlıklı,
• Rekabetçi,
• Zeka gerektiren,
• Eğlenceli bir oyundur.

Amaç

Oryantiring de amaç farklı mekan ve arazilerde çıkış noktası-kontrol noktası-varış noktası aralarında pusula ve harita yardımı ile seçtiğiniz rotayı en hızlı şekilde tamamlamakdır.

Ekipmanlar

Oryantiring oynamak için gerekli ekipmanlar:

Kıyafet

Oyunda sürekli hareket halinde olduğunu için hafif, esnek bir elbise kullanılması gerekir. Ayrıca kullanılan kıyafetin su geçirmez olması tavsiye edilir. Parkur ve arazide ıslanırsanız kıyafetler sizin hızınızı yavaşlatabilir.

Çalılardan, dikenlerden ve böceklerden korunmak için uzun kıyafet giymeniz gerekir.

Ayakkabı

Günümüzde oryantiring sadece doğada değil şehir merkezlerinde bile spor olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayakkabı seçerken oryantiring parkuruna göre seçmelisiniz. Genel olarak kaymaz tabanlı, hafif, sağlam ayakkabıları tercih edebilirsiniz. Ayrıca oryantiring için üretilmiş özel çivili ayakkabıları da tercih edebilirsiniz.

Harita

Organizatör tarafından sağlanan harita, gidilmesi gereken kontrol noktalarını gösterir. Harita; tepeler, zemin yüzeyi, kayalar ve insan yapımı yerleri göstermek için tasarlanır.

Pusula

Pusula, oyunda haritaya göre biraz daha az kullanılsa da özellikle büyük parkurlarda yön bulmak için daha sık kullanılır. Oyunda genellikle şeffaf pusula ve parmak pusulası kullanılır.

Şeffaf pusula harita üzerinde görüşü engellemeden hem haritanın hem de pusulanın kullanılması için kullanılır.

Parmak pusula oyuncuların parmağına takarak kullanabildiği kullanışlı bir pusula türüdür.

Kontrol Noktaları-Hedef Bayrağı

Oyuncuların ulaşması gereken hedeflere turuncu-beyaz bayraklar bırakılır. Bu bayraklar 30×30 boyutunda ve prizma şeklinde olur. Oyuncular bu şekilde hedeflerine ulaştığını anlayabilir. Burada önemli olan nokta ise o hedefe ulaşan öğrencinin hedefe ulaştığını kanıtlamasıdır. Bu ise günümüzde iki şekilde yapılır:

• Oyuncunun elinde bir fiş; ulaştığı hedefte ise bir zımba bulunur. Elindeki fişe zımbayı basarak o hedefe ulaştığını kanıtlamış olur.
• Hem oyuncuda hem de hedefte elektronik bir cihaz bulunur. Oyuncu ulaştığı zaman elindeki cihazı okutarak o noktaya ulaştığını kanıtlar.

• 

• 

• 

Oryantiring Terimleri

Oyunda kullanılan terimler:

Zımba: Üzerinde küçük iğnelerin bulunduğu kontrol noktalarına yerleştirilmiş alettir.

Oryantiring Haritası: Özel renkler ve sembollerle oyun alanının kağıda aktarılmış halidir.

Kontrol Kartı: Kontrol noktalarında bulunan üzeri numaralandırılmış kartlardır.

Kontrol Noktası: Diğer adı hedef noktasıdır. Ulaşılması gereken hedeftir. Haritada kırmızı işaret ile gösterilir.

Kontrol Kodu: Hedefin üzerinde bulunan kodu belirtir.

Bayrak: Diğer adı fenerdir. Hedef noktalarında bulunur. 30×30 boyutunda, turuncu beyaz renklerde ve üçgen prizma şeklindedir.

Diğer zeka gerektiren satranç oyununu da incelemenizi öneriyoruz.

Oryantiring Haritası

Harita oyunun en önemli ögelerinden biridir. Harita topografik temeller baz alınarak hazırlanır.

Haritayı yarışmayı organize edenler tarafından hazırlanır ve oyun başlamadan oyunculara dağıtılır.

Ölçek olarak 1: 5.000 – 1: 25.000 ölçeklerinde haritaların kullanımı oldukça yaygındır. Uluslararası standart ise 1:10.000 ya da 1: 15.000 ölçekleridir. ^[1]https://orienteering.sport/iof/mapping/

Oryantiring haritasında şunlar bulunur:

• Bitki örtüsü,
• Kayalar,
• Tepeler,
• Binalar,
• Küçük çukurlar,
• Tümsekler,
• Kuru dereler,
• Sel yatakları,
• Su kanalları,
• Elektrik telleri,
• Evler.

Yükseltiler oyuncunun anlayabileceği şekilde 5-25 metre aralığı ile çizilir.

Oryantiring Haritasında Renkler

Oryantiring haritasında renkleri bilmeden haritayı doğru yorumlamak mümkün değildir. Oryantiring haritasında kullanılan renkleri tanıyalım:

Mavi

Göl, akarsu, kuyu, çeşme, su pınarları, havuz, bataklık alanlar oryantiring haritasında mavi ile gösterilmiştir.

Yatay mavi çizgi ile taranmış alan: Bataklık

Mavi gölün etrafı siyah çizgi ile çizilmişse bu o göle girilemez demektir.

Siyah

Kayaları ve uçurumları gösterir. Bunun yanında insan yapımı yerleri de göstermek için kullanılır. Örnek: Taş duvar, elektrik hattı.

Kahverengi

Toprak ve kara parçalarını gösterir.

Yeşil ve Sarı

Bitki örtüsünü gösterir.

Koyu sarı insan eli değmiş yeşil alanlardır.

Açık sarı alan doğal yeşil alanlardır.

• 

• 

• 

Oryantiring Nasıl Oynanır?

Oryantiring oyunu parkur veya arazide oynanır. Oyunda verilen hedefler bulunarak bitiş çizgisine gidilir. Detaylı olarak oynama aşamaları:

1.Aşama: Organizatör Hazırlıklarını Yapar

Oyunu düzenleyen kurum ya da kişiler oyunun oynanacağı alanı belirler.

Bu alana başlangıç noktasını-bitiş noktasını-kontrol noktasını yerleştirir.

Daha sonra bu alanın oryantiring haritasını çıkarır. Yukarıda haritanın nasıl okunması gerektiğini detayları ile anlattık.

Haritayı gerekli sayıda renkli çıktı veya fotokopi ile çoğaltır.

Oyunculara verilecek malzemeleri hazırlar. Örnek: Harita, pusula, elektronik kontrol noktası cihazı, fiş vb.

2.Aşama: Oyuncular Hazırlanır

Oyuncular ise oyuna başlamadan çeşitli hazırlıklar yapması gerekir.

Kıyafet seçimi rahat, hızlı gitmenizi engellemeyecek; çalı, diken ve böceklerden koruyacak bir kıyafet olmalı. Özellikle uzun kıyafet seçmeniz diken ve böceklerden sizi koruyacaktır. Kıyafet seçimi yaparken hava şartlarını dikkate alınız. Soğuk havalarda önlem olarak kalın kıyafetler tercih edebilirsiniz. Kalın kıyafetlerin sizi terletmeyecek ve rahatsız etmeyecek olmasına dikkat ediniz.

Ayakkabı ise kaymaz tabanlı, hafif ve sağlam olmalı.

Bu hazırlıklar yapıldıktan sonra oyun başlangıcında bazı araçlar size organizatör tarafından verilecektir.

3.Aşama: Oyun Başlamadan Önce

Başlangıç alanında toplanılır ve organizatör tarafından tüm oyunculara gerekli malzemeler verilir. Bu malzemeler: Pusula, oryantiring haritası, kontrol noktası fişidir (elektronik de olabilir).

Oyun başlangıcında bir görevli size kuralları hatırlatır ve bilmeniz gereken diğer detayları anlatır ve giriş kaydınız alır.

4.Aşama: Oyun Başladı

Hazır olduğunuzda başlangıç noktasından geçerek oyuna başlamış olursunuz. Bu dakikadan itibaren tamamen oyunun kontrolü sizde olur. Herhangi bir lider bulunmaz.

Genellikle oyuncular 1-5 dakika aralıklarla gönderilir. Oyuncular bu şekilde birbirinden uzak noktalarda olur ve çakışma olmaz. Oyuncunun başlangıç ve bitiş süreleri hesaplandığı için geç başlamanın herhangi bir avantajı ya da dezavantajı yoktur.

5.Aşama: Kontrol Noktalarına Git

Oyunu başarı ile bitirebilmek için tüm kontrol noktalarına gitmeniz gerekir. Kontrol noktaları haritada işaretli alanlardır. Kontrol noktalarına ulaştığınızı turuncu beyaz prizma şeklinde bayraktan anlayabilirsiniz.

Kontrol noktalarına gittiğiniz zaman bu noktaya gittiğinizi kayıt yapmanız gerekir. Kayıt için günümüzde genellikle 2 yöntem bulunur.

• Yarışa başlamadan size bir fiş verilir. Gittiğiniz kontrol noktasında da bir zımba bulunur. Elinizde ki fişe o zımbadan basarak o kontrol noktasını fişinize işaretlemiş olursunuz.
• Elektronik Kontrol Sistemi: Her oyuncunun elinde küçük bir cihaz bulunur. Bu cihazı gittiği kontrol noktasında ki cihaza okutur. Bu şekilde o noktayı işaretlemiş olur. Eğer elektronik sistem çalışmaz ise size verilen yedek yöntemi kullanabilirsiniz.

6.Aşama: Bitişe Git

Tüm kontrol noktalarına gittikten sonra haritada belirtilen bitiş noktasına git.

7.Aşama: Bitiş İşlemlerini Tamamla

Organizatör tarafından size verilen ve geri istenen malzemeleri de teslim edin. Özellikle kontrol noktasına ulaştığını gösteren fişi teslim etmeyi unutma.

Oryantiring Çeşitleri

Uluslararası Oryantiring Federasyonu tarafından açıklanan oryantiring türleri:

Koşu Oryantiringi

En çok oynanan oryantiring türüdür. Zor bir parkur ya da ormanlık alanda koşarak hedeflere ulaşmak amaçlanır.

Dağ Bisikleti Oryantiringi

Bisiklet ile parkurda ilerleyerek hedeflere ulaşmayı amaçlayan oryantiring türüdür.

Kayak Oryantiringi

Kış sporu olarak yapılır. Bir kayak alanında kayaklar ile hedef bayraklarına hızlı bir şekilde ulaşıp görev tamamlamak hedeflenir.

Engelliler için Oryantiring

Elle veya elektrikle çalışan tekerlekli sandalyeli, yürüme değnekli veya bir yardımcı sayesinde hareket edebilen engellilerin yarıştığı bir türdür. Engelliler için hazırlanmış özel alanlarda hedeflere ulaşıp görevi tamamlama amaçlanır.

Oryantiring Sporunun Faydaları

Oryantiring oyunu ve sporunun faydaları:

• Kavrama becerisini geliştirir.
• İki boyutlu haritaları okuma öğrenilir.
• Düşünme becerisini geliştirir.
• Karar verme becerisini geliştirir.
• Konsantrasyonu artırır.
• Hızlı düşünme becerisini geliştirir.
• Kendine güven duygusunu geliştirir.
• Haritaları okuyabilme becerisini geliştirir.
• Arazide yön bulma becerisini geliştirir.
• İletişim kurmayı sağlar.
• Coğrafi bilgileri sorgulama ve yorumlamayı öğretir.
• Haritalardaki sembolleri okuma öğrenilir.
• Doğayı sevgiyi aşılar.
• Yaratıcı düşünme becerisini geliştirir.
• Doğaya uyumu öğretir.
• Haritadaki ölçekler öğrenilir.
• Haritadaki uzaklıkları, yeryüzü şekillerini, coğrafi konumu, yönleri, okuyabilme ve yorumlayabilme becerisi gelişir.
• Pusula kullanma öğrenilir.

Oryantiring Tarihçesi

Oryantiring sporunun kısaca tarihçesi:

20. yüzyıl başlarında İsveç‘te ortaya çıkmış bir oyundur.

İlk resmi faaliyet 1918 yılında İsveç‘te yapıldı. (Düzenleyen kişi:Albay Ernst Killander)

Uluslararası Oryantiring Federasyonu (IOF) 1961 yılında kuruldu.

20. yüzyıl başlarında sadece İskandinav ülkelerinde oynanan ve popüler olan bir oyundu. Günümüzde ise oryantiring birçok ülkede popüler bir spor haline gelmiştir.

Oryantiring Türkiye Tarihi

1971: İlk olarak Türkiye’de 1971 yılında İsveç’e giden askeri pentatlon takımı Oryantiring ile tanışan ilk Türkler olmuşlardır.

Askeriyede pusula ve harita kullanımı çok önemlidir. Bundan dolayı ülkemizde 1971’den sonra askeriyede uygulanan bir spor haline geldi.

1999: Bu tarihte ilk sivil gruplar oryantiring oynamaya başladılar.

2000 (Mayıs): Bu tarihte Türkiye’de ilk resmi oryantiring organizasyonu yapılmıştır. Bu organizasyon Ankara’da yapılan Türkiye Üniversiteler arası Oryantiring Şampiyonasıdır.

2001: Mülkiye Spor Kulübünde branş olarak “Oryantiring” açılmıştır.

2002 (Eylül): Oryantiring sporu Dağcılık Federasyonuna bağlanmıştır.

2002 (14-15 Aralık): İlk Türkiye Oryantiring Şampiyonası düzenlenmiştir. (Ankara)

2004: Oryantiring sporu İzcilik Federasyonuna bağlanmıştır.

2006: Türkiye Oryantiring Federasyonu kurulmuştur.